Psychologia

Psychologia to  nauka badająca mechanizmy i prawa rządzące psychiką oraz zachowaniami człowieka. Psychologia bada również wpływ zjawisk psychicznych na interakcje międzyludzkie oraz interakcję z otoczeniem. Psychologia jako nauka dotyczy ludzi, ale mówi się również o psychologii zwierząt (czyli zoopsychologii), chociaż zachowaniem się zwierząt zajmuje się także dziedzina biologii ? etologia.

Nauki, z których czerpie psychologia, to głównie socjologia, antropologia, filozofia i biologia, dzięki wypracowaniu własnych metod eksperymentalnych psychologia jest nauką samodzielną. Psychologia bywa jednak zaliczana do nauk społecznych, a także humanistycznych. Ostatnio^[kiedy?] jest także zaliczana do nauk behawioralnych (nauk o zachowaniu) razem z socjologią, etologią, antropologią kulturową, kryminologią, niektórymi działami medycyny (psychiatrią, medycyną behawioralną).

Psychologia zajmuje się m.in.:

• procesami poznawczymi ? postrzeganiem, myśleniem, wyobrażaniem, pamięcią (psychologia poznawcza)
• nabywaniem mowy i powiązaniem jej z pozostałymi procesami psychicznymi (psycholingwistyka)
• rozwojem i zmianami mechanizmów psychicznych (psychologia rozwoju człowieka)
• emocjami, procesami motywacji, stałymi cechami psychicznymi (psychologia osobowości)
• postrzeganiem osób i psychicznymi aspektami interakcji między ludźmi (psychologia społeczna) oraz komunikacją między nimi (negocjacje, mediacje)
• związkiem procesów psychicznych i funkcjonowaniem centralnego układu nerwowego (neuropsychologia), fizjologicznym podłożem procesów psychicznych (psychofizjologia), ewolucyjnymi aspektami mechanizmów psychicznych (psychologia ewolucyjna)
• psychologicznymi aspektami religii, twórczości naukowej i artystycznej oraz innych obszarów funkcjonowania człowieka
• zaburzeniami osobowości (patopsychologia).

Psychologia zajmuje się zastosowaniem wiedzy psychologicznej w:

• zaburzeniach procesów psychicznych (psychopatologia), ich diagnozowaniu i leczeniu (psychologia kliniczna) ? pokrewną dziedziną medycyny jest psychiatria
• diagnozie i rehabilitacji osób z uszkodzeniami centralnego układu nerwowego (neuropsychologia)
• korygowaniu zaburzeń relacji społecznych w związkach partnerskich i rodzinie (psychoterapia, psychologia małżeństwa i rodziny)
• psychicznych uwarunkowaniach chorób somatycznych, promocji zdrowia i działań praktycznych na terenie medycyny (psychologia zdrowia)
• wymiarze sprawiedliwości (psychologia sądowa)
• problemach szkolno-wychowawczych, funkcjonowaniu instytucji szkolnych i wychowawczych (psychologia wychowawcza)
• organizacjach (psychologia organizacji) i przedsiębiorstwach (psychologia pracy)
• zachowaniach ekonomicznych ludzi (psychologia ekonomiczna)
• w wojsku, sporcie, wyznaniach i w wielu innych obszarach

Dziedzina psychologii na pograniczu statystyki zajmująca się konstrukcją testów psychologicznych to psychometria. Obecnie coraz lepsze rezultaty daje łączenie psychologii z neurobiologią (zob. także kognitywistyka).

Pochodzenie nazwy ,,Psychologia”

Termin psychologia pochodzi z języka greckiego i dosłownie oznacza ?naukę o duszy?. Nazwa ta jednak nie była znana ani używana przez starożytnych greków. Nazwa ?psychologia? została sztucznie utworzona dopiero w XVI wieku. Wilhelm Volkmann stwierdził, że po raz pierwszy zastosował ją Melanchton, jednak w 1987 roku André Lalande po przestudiowaniu dzieł Melanchtona stwierdza, że nazwa ?psychologia? nie została tam użyta ani razu. Przyczyną tej pomyłki popełnionej przez Volkmanna było dziewiętnastowieczne wydanie dzieł Melanchtona, w którym Cardus G. Bretschneider w słowie wstępnym napisał: ?Ta księga Melanchtona, pierwszego pośród znanych Niemców, traktuje o psychologii ?. Tak więc słowo psychologia nie zostało użyte przez Melanchtona, ale przez dziewiętnastowiecznego redaktora jego dzieł.

Historia psychologii

Psychika interesowała ludzi we wszystkich kulturach, ale systematyczne gromadzenie wiedzy empirycznej na ten temat rozpoczyna się dopiero w XIX wieku. Wcześniej psychologia była traktowana jako dziedzina filozofii. Filozofów najbardziej interesowała specyfika procesów psychicznych: czy mają charakter materialny, czy też są funkcją odrębnej substancji (duszy). Filozofowie, którzy wnieśli największy wkład w rozwój psychologii to Platon (jako pierwszy opisał konflikty wewnętrzne), Arystoteles (systematyczna klasyfikacja procesów psychicznych, prawa kojarzenia), św. Augustyn, Kartezjusz, John Stuart Mill.