Monthly Archive 25 maja, 2018

Hazardzista w rodzinie. Jak wyrwać najbliższych ze szponów nałogu?

Nałóg hazardowy to choroba, która pochłania nie tylko samego uzależnionego ale wpływa również na jego najbliższe otoczenie i rodzinę. Skutki mogą być katastrofalne od problemów finansowych po zszargane nerwy i zniszczoną psychikę. Chory traci kontrolę nie tylko nad nałogiem ale przede wszystkim nad własnym życiem. Aby skutecznie pomóc osobie uzależnionej od hazardu, należy w pierwszej kolejności poznać czym jest ta choroba, jak myśli i co czuje uzależniony, ponieważ pozwoli to nie tylko go zrozumieć ale również znaleźć rozwiązanie patowej sytuacji. O tym opowiemy w poniższym artykule.  

1. Kiedy można mówić o nałogu hazardowym?

W psychologii uzależnienie od hazardu określane jest jako choroba ukryta. Na pierwszy rzut oka, nic nie wskazuje na uzależnienie. Choroba nie daje żadnych oznak fizycznych, jak w przypadku narkomanów czy alkoholików. Ciężko również stwierdzić kiedy mowa o hazardziście zwyczajnym, a kiedy o patologicznym. Granica między tymi dwoma przypadkami jest bardzo cienka. 

Zwyczajny hazardzista to osoba, który lubi grać w gry losowe, na automatach i, maszynach czy obstawia zakłady bukmacherskie. Jednak dzieje się to  sporadycznie, ma charakter rozrywkowy i jest to dla niego czysta forma zabawy. Cechą charakterystyczną patologicznego hazardzisty jest natomiast obsesyjna chęć do grania, która z czasem nabiera takich rozmiarów, że w sposób bardzo destrukcyjny wpływa na wszystkie sfery jego życia. 

Uzależnienie od hazardu rozwija się stopniowo. W początkowej fazie nikt z otoczenia uzależnionego nie zauważa, że dzieje się coś niedobrego. W dzisiejszych czasach bardzo dużo ludzi kupuje losy czy obstawia zakłady. Jednak są wśród nich osoby, które mają predyspozycje do tego, aby przekroczyć granicę dzielącą zwykła rozrywkę od poważnego uzależnienia. Najczęściej w szpony takiego nałogu wpadają osoby które za wszelką cenę chcą odnieść sukces, udowodnić sobie oraz innym że potrafią wiele osiągnąć. Zdarza się że wykazują cechy narcystyczne, przekonane o swoich zdolnościach i umiejętnościach. Głęboko wierzą że osiągną sukces i nie poprzestaną w swoich działaniach, dopóki nie osiągną zamierzonego celu.  W grupie ryzyka znajdują się również osoby o niskiej samoocenie oraz te, które doświadczyły traumatycznych przeżyć i w ten sposób, odreagowują wszystkie negatywne emocje z tymi przeżyciami związanymi.  

2. Jakie zachowania towarzyszą hazardziście?

Patologicznemu uzależnieniu od hazardu, towarzyszy ciągła obsesja i natrętne myśli, które nie pozwalają skupić uwagi na żadnej innej czynności. Fascynacja i pociąg do gier, skutkuje pogorszeniem kontaktów towarzyskich, pogorszeniu ulegają relacje rodzinne oraz zaniedbywanie obowiązków zarówno domowych, jak i zawodowych. Patologiczni hazardziści potrafią zachowywać się irracjonalnie i niezrozumiale porzucając pracę, rodzinę, zaciągając coraz większe pożyczki, kredyty, zastawiając w lombardach cenne i wartościowe przedmioty w tym, rodzinne pamiątki. Oczywiście sami uzależnieni nie widzą w takim zachowaniu niczego złego. Uważają że jest to potrzebne i że wszystko szybko uregulują oraz spłacą ponieważ są przekonani, że za chwilę wygrają ogromne sumy. Wiadomo że w rzeczywistości jest zupełnie inaczej. Takie zachowanie powoduje szereg problemów finansowych a uzależniony traci zaufanie rodziny swojego otoczenia. Jednak patologiczny hazardzista w ogóle o tym nie myśli. Jest tak skupiony na rozgrywaniu swojej strategii i zdobywaniu potrzebnych środków, że bez względu na konsekwencje będzie dążył do osiągnięcia swojego celu.  

Cechą charakterystyczną patologicznego hazardzisty są również notoryczne kłamstwa, których celem jest ukrycie rzeczywistego wymiaru problemu. Wymyślane historie są bardzo wiarygodne i często rodzina nie podejrzewa, że z ich bliskim dzieje się coś złego. 

3. Co się dzieje w głowie hazardzisty?

Wszystkie jego myśli skoncentrowane są na obstawianiu zakładów i graniu. Jest to świat marzeń, wielkich pieniędzy i poczucie, że po zdobyciu upragnionej sumy, świat będzie dla nich stał otworem. Rozmyślają o luksusie i bogactwach, na które będą mogli sobie pozwolić. Jest to rzecz jasna zaburzenie rzeczywistego obrazu i patrzenie na życie przez krzywe zwierciadło. Uzależniony przestaje logicznie i racjonalnie myśleć. Przyświeca mu jeden cel i dla jego osiągnięcia, zdolny jest do wszystkiego. Podobnie jak w przypadku innych uzależnień, chory w pierwszej kolejności nie przyznaje się do uzależnienia i aby jeszcze bardziej w to uwierzyć, wymyśla kolejne kłamstwa i historyjki, aby jak najdalej odsunąć od siebie myśl o uzależnieniu. Jest to typowy mechanizm obronny polegający na racjonalizacji, wypieraniu i zaprzeczaniu oczywistym faktom. Ciągle snute i wymyślane kłamstwa, to sposób na ucieczkę przed problemem. Patologicznemu hazardziście towarzyszy przekonanie że zawsze, kiedy tylko będzie chciał, może przestać grać. Oprócz kłamstw, chory notorycznie oszukuje i manipuluje swoim otoczeniem. Obiecuje poprawę i składa obietnice bez pokrycia jednak robi to w tak umiejętny sposób, że rodzina w to wierzy. 

 

4. Jak żyć i postępować z hazardzistą?

Podobnie jak sam uzależniony, rodzina wypiera myśl o uzależnieniu i szuka szeregu wytłumaczeń oraz usprawiedliwień dla jego zachowania. Jest to oczywiście duży błąd ponieważ to tylko utwierdza chorego w przekonaniu, że wszystko jest z nim w porządku. Rodzina i najbliższe otoczenie, musi konieczne dostrzec że ich bliskiego pochłonął nałóg z którym sam sobie nie poradzi. Wsparcie i zrozumienie najbliższych odgrywa kluczową rolę w walce z uzależnieniem. 

Hazardzista powinien ponosić konsekwencje swoich czynów i brać za nie odpowiedzialność, jednak robienie wyrzutów i wszczynanie kłótni nic tu nie pomoże, a może jeszcze bardziej zaognić sytuację. Nie należy chorego szantażować, grozić zwłaszcza jeżeli są one bez pokrycia. Jeżeli uzależnionego szantażuje się porzuceniem czy wyrzuceniem z domu ale się tego nie robi, to takie słowa nie będą miały żadnego znaczenia. Z chorym trzeba dużo rozmawiać, okazać mu wsparcie, zrozumienie, mówić otwarcie o uczuciach, obawach

Oczywiście życie z partnerem uzależnionym od hazardu nie jest łatwe. Przekłada się ono na wszystkie sfery życia zarówno emocjonalnego, rodzinnego jak i finansowego. Długotrwałe uzależnienie prowadzi do degradacji życia w każdym jego aspekcie oraz powoduje utratę poczucia bezpieczeństwa w rodzinie. Bardzo łatwo wpaść w pułapkę współuzależnienia. Hazardzistą zostaje się do końca życia więc należy pamiętać o tym że nawet wtedy, kiedy chory podejmuje terapię i trzyma się jej zaleceń, to choroba może nawrócić i to ze zdwojoną siłą. Aby zminimalizować ryzyko powrotu do uzależnienia należy unikać grania z chorym w jakiekolwiek gry oraz miejsc, które mogłyby być dla niego impulsem do ponownego grania. Konsekwencją patologicznego hazardu jest całkowity rozpad więzi rodzinnych, rozwód, utrata praw rodzicielskich, zwolnieniem z pracy a nawet, w sytuacjach iście patologicznych, bezdomnością. 

5. Gdzie szukać pomocy dla hazardzisty?

Terapię można rozpocząć na każdym etapie uzależnienia. Każdy moment jest dobry, aby odzyskać kontrolę nad własnym życiem. Jednak uzależniony sam nie przejdzie przez ten proces. Bardzo istotna jest tutaj rola najbliższego otoczenia i rodziny.  Aby leczenie było skuteczne, chory musi dobrowolnie poddać się terapii a co za tym idzie, musi sam zrozumieć istotę problemu. Zmuszanie uzależnionego do odwyku, nie ma najmniejszego sensu ponieważ nie będzie on wykazywał woli współpracy, ani chęci podjęcia leczenia. Konieczne jest zatem uświadomienie uzależnionemu istoty choroby oraz wszystkich powstałych w jej wyniku konsekwencji. Rozmowy, próby wytłumaczenia i zobrazowania zaistniałej sytuacji, mogą być impulsem do zmian. 

Leczenie chory może podjąć w specjalistycznych ośrodkach odwykowych, gdzie profesjonalna kadra lekarzy, psychiatrów i psychoterapeutów kompleksowo zajmuje się każdym przypadkiem. Terapia dostosowana jest do indywidualnego przypadku, brany jest pod uwagę stopień uzależnienia oraz predyspozycje chorego. Zarówno w kwestii terapii indywidualnej jak i grupowej, konieczne jest przepracowanie problemów i mechanizmów, które przyczyniły się do powstania choroby.